Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς

Η ρηγματογενής αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς (αγγλικά: retinal detachment) είναι μία σοβαρή πάθηση κατά την οποία προκαλείται απόσπαση του λεγόμενου νευροαμφιβληστροειδούς από το υποκείμενο μελάγχρουν επιθήλιο λόγω μίας οπής ή ρωγμής. Το αποτέλεσμα είναι να μη λειτουργεί ο αμβφιβληστροειδής σε αυτήν την περιοχή. Οι φωτοϋποδοχείς καταστρέφονται εντός λίγων μόλις ημερών.

Φυσιολογικός οφθαλμός Ρωγμή αμφ/δούς Αποκόλληση αμφ/δούς

Συμπτώματα:

Πρώιμο σημάδι μίας αποκόλλησης είναι η αντίληψη φωταψιών, μαύρων στιγμάτων ή καπνού. Αργότερα οι ασθενείς αντιλαμβάνονται στην περιφέρεια μία γκρίζα ή σκοτεινή σκιά. Χωρίς θεραπεία επέρχεται μετά από ημέρες τύφλωση.

Διάγνωση:

Διάγνωση μπορεί να γίνει μόνο από τον οφθαλμίατρο. Η εξέταση διεξάγεται κατόπιν ενστάλαξης κολλυρίου διαστολής της κόρης. Ο ασθενής απαγορεύεται να οδηγήσει για 6 τουλάχιστον ώρες!

Θεραπεία:

Εάν ο αμφιβληστροειδής έχει πράγματι αποκολληθεί ακολουθεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Σκοπός της επέμβασης είναι το κλείσιμο της οπής ή ρωγμής είτε εξωτερικά με συρραφή ενός μοσχεύματος σιλικόνης στον σκληρό χιτώνα είτε εσωτερικά μετά από αφαίρεση του υαλώδους σώματος (υαλοειδεκτομή ή βιτρεκτομή). Στη δεύτερη περίπτωση ο χώρος που καταλάμβανε το υαλώδες αντικαθίσταται από αέριο (SF6, C3F8) το οποίο απορροφάται εντός 10 έως 40 ημερών ή από έλαιο σιλικόνης το οποίο σχεδόν πάντα αφαιρείται χειρουργικά τρεις έως έξι μήνες μετά την αρχική επέμβαση. Το ποια μέθοδος θα ακολουθηθεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Υαλοειδεκτομή

Μόσχευμα σιλικόνης

Πρόγνωση:

Η εγχείρηση αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς παρότι πρόκειται για μία δύσκολη επέμβαση έχει πολύ υψηλό ποσοστό ανατομικής επιτυχίας, άνω του 85%. Η μετεγχειρητική όμως οπτική οξύτητα εξαρτάται από την έκταση της αποκόλλησης και τη διάρκειά της. Εάν έχει αποκολληθεί το κέντρο του αμφιβληστροειδούς, η ωχρά κηλίδα, η πρόγνωση όσον αφορά την όραση είναι περιορισμένη. Σε διαφορετική περίπτωση η οπτική οξύτητα μπορεί να επανέρθει στα προ της επέμβασης επίπεδα. Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό ακόμη και σε περίπτωση υποψίας ο ασθενείς να επισκεφθεί έγκαιρα τον οφθαλμίατρο.

Μπορεί να θεραπευθεί με LASER:

Όχι. Σε πολλές όμως περιπτώσεις η αποκόλληση μπορεί να αποφευχθεί εάν γίνει έγκαιρη θεραπεία της οπής ή της ρωγμής με το λεγόμενο Argon–Laser.

Προεγχειρητικές οδηγίες

  • Μη φάτε ή πιείτε τίποτα μετά τα μεσάνυχτα, την προηγουμένη του χειρουργείου.
  • Αν παίρνετε φάρμακα για την καρδιά ή την αρτηριακή υπέρταση, μπορείτε να τα πάρετε με μικρή ποσότητα νερού.
  • Πριν το χειρουργείο θα χρειαστεί να κάνετε εξετάσεις αίματος & ηλεκτροκαρδιογράφημα.
  • Αν παίρνετε αντιπηκτικά φάρμακα επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Θα χρειαστεί να τα κόψετε 3-7 ημέρες πριν από το χειρουργείο, κατόπιν συνεννοήσεως με τον γιατρό σας.
  • Οι διαβητικοί ασθενείς δεν πρέπει να κάνουν την ινσουλίνη το πρωί του χειρουργείου. Θα πρέπει να πάρετε μαζί σας την ινσουλίνη στην κλινική (εκτός αν υπάρχει διαφορετική οδηγία).

Μετεγχειρητικές οδηγίες:

Μετά την επέμβαση το μάτι παραμένει κλειστό για 24 ώρες.

Μετά την επέμβαση δεν χρειάζεται να νοσηλευτείτε. Είναι πιθανόν να έχετε κάποιες ήπιες ενοχλήσεις στο μάτι (τσούξιμο, αίσθηση ξένου σώματος). Εάν αισθανθείτε πόνο μπορείτε να πάρετε οποιοδήποτε αναλγητικό φάρμακο όπως Depon, Panadol, Lonarid, Ponstan.

Γίνεται επανεξέταση την επομένη του χειρουργείου.

Επικοινωνήστε με το ιατρείο εάν εμφανίσετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα:

Aυξημένη θερμοκρασία

Έντονο οίδημα κόγχου με ή χωρίς πόνο
έντονο πόνο στο μάτι ή στο κεφάλι που δεν υποχωρεί με παυσίπονα

Ξαφνική μείωση της όρασης

Το μάτι συνήθως είναι ερεθισμένο για λίγες ημέρες.

Μην τρίβετε το μάτι

Εάν η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς έχει αντιμετωπιστεί με έγχυση αερίου στο χώρο του υαλώδους αποφύγετε σε κάθε περίπτωση τη μετάβαση σε μεγάλο υψόμετρο (άνω των 400 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας) καθώς και τις πτήσεις!

Απαγορεύεται η κολύμβηση για τουλάχιστον 3 εβδομάδες, η εντατική άσκηση καθώς και το μακιγιάζ ματιών.

Προσωρινά κακή όραση. Όσον χρόνο ο οφθαλμός περιέχει αέριο η όραση είναι πολύ μειωμένη – όπως όταν βρισκόμαστε μέσα στο νερό.

Επηρεάζεται σημαντικά η αντίληψη βάθους πεδίου (τρισδιάστατη όραση) οπότε απαιτείται μεγάλη προσοχή στο βάδισμα. Ενδέχεται να υπάρχoυν προβλήματα με δραστηριότητες όπως ρίχνοντας κολλύριο ή μαζεύοντας αντικείμενα.

Στις 2 με 4 εβδομάδες μετά την επέμβαση η κεντρική όραση βελτιώνεται αισθητά. Καθώς αυτό συμβαίνει, ο χώρος που καταλαμβάνεται από το αέριο γεμίζει με το φυσικό υγρό που παράγει το μάτι. Χρειάζονται τουλάχιστον 2 εβδομάδες για να απορροφηθεί πλήρως το αέριο.

Ήπιος πόνος ή δυσφορία. Το μάτι είναι ελαφρώς ερεθισμένο μετά την επέμβαση
Επικοινωνήστε αμέσως με τον ιατρείο εάν:

Υπάρχει έντονος πόνος
Η όραση επιδεινώνεται

Μετά το πέρας της επέμβασης συνήθως το μάτι καλύπτεται για την ίδια μόνο ημέρα με επίδεσμο. Την επομένη ο επίδεσμος αφαιρείται στο ιατρείο.

Φαρμακευτική αγωγή:

ενστάλαξη κολλυρίου αντιβιοτικού και στεροειδούς.
Επανέλεγχος: αρχικά μία ημέρα, μία εβδομάδα και τρεις εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Τις πρώτες εβδομάδες απαιτείται αποφυγή:

• τριψίματος των ματιών
• κολύμβησης
• εντατικής άσκησης
• μακιγιάζ ματιών

Οδήγηση: απαγορεύεται η οδήγηση μέχρι την επανάκτηση της όρασης

Εργασία: εάν πρόκειται για εργασία γραφείου επιτρέπεται ενίοτε κι από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα

Πιθανές επιπλοκές: νέα αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, μόλυνση, αιμορραγία, καταρράκτης, αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Σχεδόν σίγουρα θα εμφανιστεί μετά από μήνες καταρράκτης εάν δεν έχετε ήδη υποβληθεί σε εγχείρηση καταρράκτη.

Αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς συμβαίνει σε 10 ως 15 στα 100 άτομα κι απαιτεί νέα χειρουργική αντιμετώπιση.

Η αιμορραγία είναι πολύ σπάνια όπως κι η μόλυνση η οποία εμφανίζεται σε περίπου 1 στους 5000 ασθενείς.

Ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης: 85-90%.

Ο σημαντικότερος παράγοντας είναι το χρονικό διάστημα και η έκταση της αποκόλλησης

Πιθανότητα εμφάνισης αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς και στο άλλο μάτι: 10% στη δεκαετία.