Ο φυσιολογικός τοκετός δεν αυξάνει τον κίνδυνο αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς

Η εγκυμοσύνη μπορεί να προσβάλει την όραση παροδικά ή μόνιμα, μέσω ορμονικών, μεταβολικών, αιμοδυναμικών ή ανοσολογικών διαταραχών αλλά η σύσταση για τοκετό, μέσω καισαρικής τομής, ως μέτρο προφύλαξης από ρηγματογενή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς φαίνεται να είναι αναχρονιστική και περιττή ακόμα και για τις εγκύους με υψηλή μυωπία.
Το ποσοστό τοκετών με καισαρική τομή στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 40 και 57% επί του συνόλου των τοκετών, καθιστώντας τη χώρα μας ως μία με τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως.

Διάγραμμα : ποσοστό (%) καισαρικών τομών (κόκκινη γραμμή) στη Γερμανία μεταξύ 1991 και 2010 επί του συνόλου των τοκετών. Εμφανίζεται σαφής αυξητική τάση.

Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας έχει ήδη από το 2016 εκφράσει την ανησυχία του για το υψηλότατο αυτό ποσοστό και συνιστά λήψη μέτρων, ούτως ώστε να μειωθεί ο αριθμός αυτός τουλάχιστον στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μ.ο. Στις βορειοευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό των καισαρικών τομών είναι μικρότερο από 30% επί του συνόλου των τοκετών.

Όμως και στις χώρες αυτές οι γυναικολόγοι, στην προσπάθειά τους να προστατέψουν έγκυους με μυωπία ή με ιστορικό αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, στην πλειοψηφία τους, συνιστούν τη μέθοδο της καισαρικής τομής ως πιο ασφαλή.

Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς (retinal detachment) αποτελεί μία οξεία, άκρως επικίνδυνη για την όραση ασθένεια η οποία μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε. Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας (retina) αποτελεί τον οπίσθιο, εσωτερικό οφθαλμικό ιστό πάνω στον οποίο εστιάζεται το οπτικό ερέθισμα για να προωθηθεί στη συνέχεια μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο όπου μετατρέπεται σε εικόνα.
Μεταξύ άλλων περιέχει τους φωτοϋποδοχείς (κωνία και ραβδία) καθώς και νευρικά κύτταρα.
Κατά τη ρηγματογενή αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, το υαλοειδές σώμα ασκώντας έντονη έλξη στον υποκείμενο αμφιβληστροειδή, του προκαλεί ρωγμή η οποία εν συνεχεία μπορεί να επιτρέψει την εισχώρηση υγρού, με συνέπεια την αποκόλλησή του.
Η αιτία της ρηγματογενούς αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς παραμένει άγνωστη. Γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως αναφέρονται στη βιβλιογραφία, αποτελούν η μυωπία, προηγηθείσα εγχείρηση καταρράκτη καθώς και σοβαρό οφθαλμικό τραύμα ή φλεγμονή.

Η αύξηση της κεντρικής φλεβικής πίεσης η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του ¨φυσιολογικού τοκετού¨, άρσης βάρους, βήχα κλπ. δεν δύναται να προκαλέσει ρηγματογενή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Εκτός του γεγονότος ότι ο μηχανισμός πρόκλησης αποκόλλησης μέσω αυξομείωσης της αρτηριακής και της φλεβικής πίεσης είναι ανεπαρκής, το συμπέρασμα αυτό προκύπτει τόσο λόγω της έλλειψης επιστημονικής τεκμηρίωσης όσο κι από την πείρα που έχει αποκτηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Ευάγγελος Τσίχλης, ΜD,PhD,
Χειρ. Υαλώδους/Αμφιβήστροειδούς
Διαδάκτωρ Παν/μίου Χαϊδελβέργης