«Η πρώτη στην ιστορία ολική μεταμόσχευση οφθαλμικού βολβού είναι γεγονός». Τι ισχύει στην πραγματικότητα;
Την εβδομάδα που πέρασε ομάδα ιατρών από την Νέα Υόρκη ανακοίνωσε πως έξι μήνες μετά την πρώτη στην ιστορία «μεταμόσχευση ματιού» το μόσχευμα εμφανίζει σημάδια ζωτικότητας.
Συγκεκριμένα ο 46χρονος Aaron James, ο οποίος έπεσε θύμα εργατικού ατυχήματος, κατόπιν ηλεκτροπληξίας, εμφάνισε βαρύτατες βλάβες στο αριστερό μισό του προσώπου συμπεριλαμβανομένου του οφθαλμού, της μύτης και του αυτιού του.
Σε μία μαραθώνια χειρουργική επέμβαση διάρκειας 23 ωρών, στην οποία συμμετείχαν 140 ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, πραγματοποιήθηκε μερική μεταμόσχευση προσώπου αλλά και ολική μεταμόσχευση οφθαλμού.
Μισό χρόνο αργότερα οι θεράποντες ιατροί αναφέρουν πως ο αμφιβληστροειδής του Aaron εξακολουθεί να εμφανίζει σημάδια αιμάτωσης, ο κερατοειδής του (ο πρόσθιος, επιφανειακός, διάφανος ιστός του ματιού) παραμένει διαυγής αν και το βλέφαρό του δεν εμφανίζει κινητικότητα, δλδ. το μάτι παραμένει «κλειστό».
Τι συμβαίνει με την όραση ;
Εντούτοις ο ασθενής παρά τα ανωτέρω ενθαρρυντικά σημάδια δεν βλέπει.
Για ποιον λόγο ο ασθενής δεν βλέπει αν και το μόσχευμα δεν έχει, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, απορριφθεί ;
Το μεγαλύτερο και δύσλυτο μέχρι ώρας πρόβλημα αποτελεί η επαναλειτουργία του οπτικού νεύρου. Μολονότι κατά την διενέργεια της μεταμόσχευσης ο ασθενής υπεβλήθη σε μεταμόσχευση μυελού των οστών στο σημείο «ένωσης» του οπτικού του νεύρου με το οπτικό νεύρο του μοσχεύματος, τα οπτικά ερεθίσματα είναι αδύνατον να μεταφερθούν στον εγκέφαλο.
Που βρισκόμαστε σήμερα;
Βασικό και ανυπέρβλητο εμπόδιο της μεταμόσχευσης οφθαλμού αποτελεί το γεγονός πως βλέπουμε με τον εγκέφαλο κι όχι με τα μάτια τα οποία αποτελούν τα αισθητήρια όργανα τα οποία προσλαμβάνουν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα προτού αυτά μέσω του οπτικού νεύρου μεταβιβαστούν στον εγκέφαλο και σχηματιστεί εικόνα.
Όσον αφορά στο οπτικό νεύρο, μέχρι σήμερα εργαστηριακές μελέτες σε θηλαστικά έχουν δείξει πως κατόπιν μεταμόσχευσης αυτό δεν λειτουργεί. Εξίσου απογοητευτικά είναι και τα αποτελέσματα σε πειράματα με μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων σε παθήσεις του οπτικού νεύρου.
Συμπέρασμα
Απέχουμε πολλά χρόνια ακόμα κι από την έναρξη κλινικών μελετών επαναλειτουργίας ή ανακατασκευής του οπτικού νεύρου οπότε αν και ο Aaron James αποτελεί τον ασθενή «μηδέν» στην κατεύθυνση της μεταμόσχευσης οφθαλμικού βολβού, η λειτουργική επιτυχία αυτής φαντάζει στις μέρες μας κάτι πολύ μακρινό.
Ευάγγελος Τσίχλης, ΜD,PhD,
Χειρ. Υαλώδους/Αμφιβήστροειδούς
Διδάκτωρ Παν/μίου Χαϊδελβέργης